hemolitička bolest

 Šta je to hemolitička bolest novorođenčeta (HBN)?

Dete je posebno živo biće koje je nalik svojim roditeljima jer je polovinu genskog koda nasledilo od oca a polovinu od majke.

Na fetalnim krvnim ćelijama stoga se nalaze i očevi i majčini antigeni. Krv deteta odvojena je od majčine krvi posteljicom. U toku trudnoće ne dolazi do njihovog mešanja. Ipak, tokom trudnoće i na samom porođaju pojedine fetalne krvne ćelije prolaze posteljicu (placentu) i ulaze u fetalni krvotok. Samo antitela Ig G klase prolaze barijeru posteljice i ulaze u detetov krvotok. 

Antitela majke u toku trudnoće i nakon porođaja štite plod – dete od infekcije.HBN nastaje zbog ubrzane razgradnje fetalnih eritrocita kod antitela majke u toku fetalnog života i nakon porođaja. Fetalni eritrociti ulaze u krvotok majke i podstiču stvaranja antitela uperenih protiv očevih antigena na fetalnim eritrocitima. Antitela majke prolaze kroz posteljicu i u detetovom krvotoku se vezuju za njegove eritrocite ubrzavajući razgradnju eritrocita u slezini i jetri što dovodi do hemolize. 

Zbog razgradnje ili hemolize fetalnih eritricita dolazi do anemije ploda i nakupljanja bilirubina, produkata razgradnje hemoglobina što može dovesti i do fatalnog ishoda  i smrti ploda.Hoće li se antitela vezati za eritrocite zavisi od toga da li se na fetalnim eritrocitima nalaze odgovarajući antigeni. ( na primer: ako je žena senzibilisana odnosno ima prisutna anti D antitela  a plod koji nosi je Rh D negativan – neće doći do hemolizne anemije novorođenčeta.)Fetalni erirociti se mogu vrlo lako dokazati u ranoj trudnoći. 

Zbog starenja posteljice transplacentarno krvarenje je više izraženo u poslednjem tromesečju trudnoće a naročito u toku porođaja.Transplacentarno krvarenje može izazvati amniocinteza, intrauterino uzimanje krvi, spontani i veštački izazvani pobačaji.Imunizacija majke nastaje tokom porođaja i to je razlog da se HBN najčešće dijagnostikuje u  drugoj i narednim trudnoćama osim ako tradnica nije već od ranije imunizovana transfuzijama.

HBN najčešće izazivaju anti D antitela (ukoliko trudnica koja je RhD negativana nosi plod koji je RhD pozitivan) a mogu da je izazovu i anti A i anti B antitela kod majke koja je O krvna grupa.Prevencija HBN uspešnija je ako se humani anti D imunoglobulin primeni u 28-29 i 32-34 nedelji trudnoće.